Gümüşhane Yöresinde Oynanan Halk Oyunları ve Dizden Kırma Oyununun Geleneksel Yapısı

Dünyanın farklı coğrafyalarında yaşayan bireyler bulundukları yerlerde kendilerine özgü kültürel olgular geliştirmişlerdir. Bu olgular zamanla geçirmiş oldukları değişimler sonucu çeşitli normlar, değerler, eğlenceler, oyunlar haline dönüşmüştür. Bu dönüşüm ile birlikte insanlar duygu ve düşüncelerini, yaşam tarzlarını, sevinç ve üzüntülerini oyun adını verdiğimiz hareketler, ezgiler, taklitler vasıtasıyla anlatmaya başlamaları sonucu günümüz halk oyunları ortaya çıkmıştır. Anadolu’nun geleneksel halk oyunu geleneği diğer birçok bölgede olduğu gibi Gümüşhane yöresinde de kendisini göstermiştir.  Söz konusu araştırmada, Gümüşhane yöresinde oynanan halk oyunları ve dizden kırma oyununun geleneksel yapısı incelenmiştir. Yörede geleneksel halk kültürünün en önemli parçalarından birisi olarak kabul edilen halk oyunlarına yönelik Gümüşhane de bir merkez ilçe ve bağlı bulunan beş ilçede icra edilen halk oyunları çeşitli akademik yayınlar ve alan taramaları yapılarak ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmada bütüncül anlayış çerçevesinde öncelikle Gümüşhane yöresinin tarihsel yapısı, coğrafi konumu ve sosyoekonomik yapısı hakkında bilgi verilirken kültürel gelişimi noktasında yöreye ait örf, adet ve gelenekler hakkında açıklayıcı bilgilere yer verilmiştir. Öncelikle Türk halk oyunlarının tarihsel gelişimi, bölgelere göre gruplandırılması ve adlandırılması yapılırken ardından Gümüşhane yöresinde icra edilen halk oyunları ve halk bilimi unsurlarına yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise yörede yaygın bir şekilde icra edilen dizden kırma oyununun geleneksel yapısı, yöre halkı üzerindeki etkileri, içerisinde taşıdığı halk bilimi unsurlarına yer verilerek analiz edilmiştir.