BALKANLARDA ZAPT VE TAHRİP: Bulgaristan Prensliğinde Türk Emlâki ve Vakıfları (1878-1908)

Bu eser 1878-1908 yıllar arasındaki, Bulgaristan’daki Türk şahıs ve vakıf emlâk problemini ele almaktadır. 93 Harbi sırasında Bulgarlar ve Ruslar tarafından Türklere karşı uygulanan etnik kıyım politikasının sonucu olan katliâm ve sürgünlerin ardından gasbedilen Türk vakıflarının ve emlâkinin problemleri incelenmiş, haksızca gasbedilen Türk emlâkinin iadesi için kurulmuş olan Emlâk Komisyonu’nun faaliyetleri ve Türklerin karşılaştıkları bürokratik güçlükler, Bulgarların, bu emlâki, ucuza veya ücretsiz olarak, kendi taraflarına geçirme girişimleri ele alınmıştır. 93 Harbinden sonra, Bulgarlar bazı bahaneler ileri sürerek birçok vakıf eserini tahrip etmişler ve Türk vakıf emlâkini sistemli bir şekilde ortadan kaldırmaya çalışmışlardır. Bulgaristan’daki Türk varlığının önemli tarihi delillerinden Türk mezarlıkları, çeşitli imar faaliyetleri bahaneleriyle, mera veya inşaat alanı haline getirilmiştir. Camileri kiliseye çevirerek, Türk unsurunu, yalnız emlâk bakımından değil, dini hayatları bakımından da zor durumda bırakmak istemişlerdir. Bu çalışmanın ana kaynaklarını Osmanlı Arşivi’ne ait belgeler meydana getirmiştir, ayrıca Bulgarca literatürden faydalanılmıştır.