ALİ RIZÂULLÂH’IN TAHMİSLER MECMUASI’NDA YER ALAN TAHMİS DIŞINDAKİ ŞİİRLERİ (İnceleme-Metin)

Klasik Türk edebiyatının zarif ve derinlikli köşelerinden birini oluşturan Ali Rızâullah Efendi, 18. yüzyıl Osmanlı topraklarında doğmuş ve şiirlerinde dönemin mistik ve tasavvufî ruhunu yansıtmıştır. Hem bir medrese hocası hem de usta bir hattat olarak tanınan Ali Rızâullah Efendi, Diyarbakır ve Yenişehir Fenâr’ın kültürel atmosferinde şekillenen edebî bir şahsiyet olarak ön plana çıkmıştır.

Bu eser, Ali Rızâullah Efendi’nin şiir dünyasını ve klasik Türk şiir geleneğinin 18. yüzyıldaki değişimlerini keşfetmek isteyenler için eşsiz bir çalışmadır.  Şairin “Dîvân”ı ve “Tahmisler Mecmuası” gibi eserleri, onu Hikemî tarzda Nâbî’nin bir muakkibi olarak klasik şiir içinde konumlandırır.  

Kitap, Ali Rızâullah Efendi’nin eserlerini derinlemesine inceleyerek, “Mesnevi”, “Terci‘-i Bend”, “Terkîb-i Bend”, “Muhammes” ve “Tesbî‘” gibi nazım biçimlerinde yazdığı şiirlerin şekil özelliklerini, muhteva dünyasını, dil ve üslup özelliklerini detaylı bir şekilde sunmaktadır. Her bir şiir türü, şairin duygusal ve manevi yönelimlerini gözler önüne sererken, dönemin edebî estetiğini de yansıtmaktadır.

Dr. Neslihan DOKUMACI